Mimisch Zelfportret


                                          RENÉ KRES PANTOMIMESPELER SINDS 1960
    
                               mimisch zelfportret

                            oftewel het ontstaan van 

              de Profeet-Dwaas voor wereldvrede 


JEUGD

1              René Kres is geboren in 1943, in Apeldoorn, in Nederland, tijdens de 2de Wereld Oorlog.

2              In 1960 ontwaakt Kres in zijn hart (‘een blijvende gesteldheid van onvoorwaardelijk liefhebben’), en treft daar een 3-voudig, onweerstaanbaar talent: profeet-dichter-dwaas. Zijn focus is wereldvrede. Hij brengt uren door in passieve stilte, of zwerft door de bossen, houdt toespraken op heuvels, spreekt of zingt in meer talen, ontdekt zijn mimische dwaasheid, en schrijft als een razende, op ritme, alles gericht aan onze hele mensheid. 

Zijn gedrag (ervaart hij) voltrekt zich ‘vanuit een innerlijke en mondiale noodzaak’. Kres neemt een definitief besluit: ‘Hoe bedreigend uitzonderlijk ook, ik zeg JA tegen mijn persoon, en DANS HEM, wat er ook gebeurt.’
3              In 1960 staat Kres op de rand van het podium in Apeldoorns Gymnasium, en zegt (met tragi-komische overdrijving): ‘Ik kijk, ik kijk in mijzelf.’ Waarna een absurde pantomime volgt, die de rector in zijn klassieke school niet kan aanzien. De rector springt op het podium, trekt het gordijn dicht, en verdeelt de zaal in felle voor- en tegenstanders.
Als eerste student van het Gymnasium begint Kres ook te regisseren.
Zijn pen schrijft sinds 1960 in een dagboek, uit de losse pols. Een basaal schrijven waaruit al zijn komende creaties voortkomen.
4              In 1963 zit hij in militaire dienst. ‘Dit is een goeie situatie om mijzelf te testen. Opdracht: Blijf jezelf trouw onder alle omstandigheden’. Bij de keuring voor officier is de laatste vraag: ‘Denk je dat je geschikt bent voor officier?’ ‘Bijzonder geschikt’, zegt Kres. ‘Waarom?’ ‘Omdat ik zeer goed zal kunnen opschieten met de soldaten.’ Afgekeurd.
Hij wordt soldaat en krijgt respect. Zo doet hij b.v yoga (staat o.a op zijn hoofd, en slaapt met ieders toestemming op de tafel in de groepskamer). Als hij zich bij officieren moet melden, zegt hij: ‘René Kres meldt zich’. Met hilarische situaties als gevolg, want de vereiste tekst is ‘Soldaat Kres meldt zich’. Als hij (waar mogelijk, weerloos, met dichte ogen) van het zonnetje geniet, ontstaat er een enorme opschudding. 

5              September 1964, Kres zit in Antwerpen in Belgie op de Theater Hogeschool Herman Teirlink. Eind december loopt hij de kamer van de directeur binnen, en zegt: ‘Ik stop met uw school. Uw school is zeer goed, maar leidt op tot uitvoerend acteur. Ik ben van aanleg een maker-speler, en krijg hier veel te veel les. Wat  ik nodig heb, is 3 dagen in een lege studio met als opdracht: ‘Maak iets.’ De directeur ontploft: ‘Wat jij in je hoofd hebt, is soep, soep, soep! Je reinste Nietschiaanse hoogmoed!’

EEN BEROEP

6              In 1965 (na een aantal maanden terug in Apeldoorn) valt de pantomimespeler Jan Bronk als geroepen uit de lucht. Hij is oprichter, directeur, artistiek leider van Nederlands Mime Theater in Amsterdam, en zoekt nog enkele spelers voor theaterseizoen 1965/66. Na enkele minuten van uitwisseling is Bronk overtuigd van Kres’ geschiktheid, en Kres zegt ja (maar schrijft zich tegelijk in voor filosofie aan de Universiteit van Amsterdam). 

Hij volgt geen colleges, de repetities met het Nederlands Mime Theater beginnen al in augustus, en overtuigen hem direct. Kres blijft 2 jaren speler in de troupe (65/66 en 66/67), en wordt op meesterlijke wijze door Bronk ingewijd in de basale mime-techniek, als maker-speler en als docent (waarna specialisatie naar voorkeur mogelijk is). In die periode speelt ook Peter Faber in de troupe, en geeft Bronk voor 66//67 de artistieke leiding aan Rob van Reijn. 

Kres ziet de tragi-komische, figuratieve pantomime als de hoofdstroom van zijn talent. Hij verlaat de troupe na 2 jaar, om zijn eigen specifieke weg te gaan, op basis van zijn 3-voudige talent. 

7              Eind 1967 gaat Kres terug naar Apeldoorn, begint daar (als profeet in wording) een opzienbarende, spirituele commune (gevolg is onder meer: vriendschap met de burgermeester, permanente aandacht van pers), en opent zijn eigen Apeldoorns Mime Centrum. Vanuit Bronk’s Stichting Nederlandse Pantomime krijgt hij nog jaren ‘optredens en lessen door het land’. 

Als profeet-dichter publiceert Kres: Angst Voor Waarheid. De focus van zijn optredens en lessen is: ‘meester worden in het  ABC van de tragi-komische pantomime, vanuit een onvoorwaardelijk liefdevolle verbondenheid met je eigen persoon, je studenten, medespelers en publiek’.    
   
8          In 1973 sticht profeet-Kres (in het verouderde dorp Pieterburen, in de provincie Groningen) Impuls, een experimenteel dorp voor wereldvrede, dat uitgroeit tot 16 huizen (met o.a. bakkerij,  winkel en fabriekjes, allemaal op het terrein van ecologisch voedsel, een drukkerij/uitgeverij, theater, herberg, een school, voor de kinderen, en Impuls Mime Theater, dat o.a. optreedt op pleinen in de stad Groningen, en in Amsterdam (vooral Melkweg en Festival of Fools). De Tandarts, met Mark Lester als patient, is één van zijn sterkste pantomimes, en kreeg later als ondertitel: ‘hoe de rijken rijker en de armen armer worden’. 

Kres schrijft als een razende in zijn schrijfhutje achter in de tuin, en publiceert in die periode 3 boeken: Dit Ontzaglijke Leven, Woeste Dans/van René Kres, en Vorm Stammen/op basis van vrijheid. Enkele van zijn sterkste spreuken in die tijd zijn: 

Wat je in je hart wilt zijn, dat ben je. De rest is misverstand.’ 

‘Werkelijk zien is doen.’ 

‘Een vijand is een vriend, vermomd als vijand.’ 

‘Jezelf zijn is geen ogenblik dezelfde zijn.’ 

‘Ik ben een bij, die een zee van bloesems vond, en terug is in de korf. Wat kan ik anders doen dan dansen als een dwaas.’  

 Om dit alles tot stand te brengen begint hij in 1972 het tijdschrift Impuls, en houdt toespraken overal in het land. Het project bestaat tot halverwege 1980, en baart overvloedig opzien (zoals veel pers, de bestseller Meander van Tessa de Loo, en een documentaire op de Italiaanse TV). 

Kres ontmoet in Amsterdam zijn grote liefde Amélie, die onschatbaar bijdraagt aan zijn ontwikkeling in de komende tijd. Hij heeft dan al 1 kind, krijgt er met haar 2. Kres schrijft: Amélie oftewel De Bloem Der Liefde.

9              Halverwege 1980 keert hij terug naar Amsterdam. Voor de mimespeler Kres vormen de jaren 80 zijn ‘straat-periode’. Hij zwerft door Europa, vooral in Italie, optredend op straat en op pleinen, geld ophalend met de hoed. Naast pantomimisch ontwikkelt hij zich ook muzikaal en verbaal. Eerst 3 jaren met Het Orkesje (een trio, met zang, saxofoon, tuba, trombone, accordeon en concertina). Daarna solo met Willy’s Life (zang, concertina, gitaar), tenslotte als duo Kres en Boonstra (dwarsfluit, bandoneon, concertina, zang). Kres en Boonstra bereiken de finale van Cameretten, met De Opvoering (2 gestileerde gangsters, die ‘opgelucht door hun eigen mand vallen’). 

Op grond van zijn rijke ervaring publiceert Kres: Lof Der Straatcultuur. 

In 1983 vindt hij in Italie zijn tweede thuis: een spirituele gemeenschap van artiesten, levend in de heuvels bij Pian di Sco (onder Firence), waaronder de pantomimespeler Stefano Baratto. Kres is door hen ontdekt, optredend in Rome op de Campo di Fiori met Het Orkesje. Zijn optreden in hun Osteria Theater pakt hilarisch uit. Bovenal zijn lied: Iedreen Is Gek (het wordt direct vertaald: Son Tutti Matti), en zijn Rock-Song: One Two Three.

10           Sinds 1990 voltrekt zich een nieuwe ontwikkeling. De profeet in Kres kan zich vanaf het begin in 1960 door de dichter in hem uitdrukken, echter niet door de mimische dwaas. Op het Gymnasium heeft hij 9, 9, 10 voor zijn eindexamen Nederlands, maar het ABC van de pantomime moet Kres nog stap voor stap veroveren, en zo kneden dat het geschikt wordt voor de dichter-profeet. 

In 1990 loopt Kres rond met het thema ‘de geliefde en de kluizenaar’ (de mens die ja en de mens die nee zegt tegen de wereld, een eerste experiment met zijn innerlijke trio Profeet-Dichter-Dwaas). Dan verzoekt in 1991 Ide van Heiningen (directeur Nederlands Mime Centrum) om een kinderstuk (dat Kres niet eerder maakte), in het kader van Internationaal Mime Festival Amsterdam. Kres maakt De Slak, waarin de kluizenaar een profetische Slak is, en de geliefde een heldhaftige Bij. 

‘Slak! Slak, Er is een Beer in het bos! Onze korf! Wat moeten we doen?!’ 

‘Welkom, o Bij. Luister goed. Vecht niet met de Beer, en haat haar niet. Wacht de Beer op, met een kleine zwerm van jullie Bijen. Zie alleen haar zwakke plek, haar neus. Steek haar daar, voluit! Dat is genoeg. Vaarwel.’  

IN SPOOR VAN GRONDLEGGER BRONK

11           Kres maakt in 1992 De Mens Een Engel Op Poten, op basis van De Slak als metafoor. Zijn 3-voudige profetische talent komt hierin verder door. Het wordt onder meer opgevoerd in het Rob van Reijn Theater. 

De dichter Kres schrijft de ballade: Mijn Draak is God de Vader. 

In hetzelfde jaar maakt Kres aan de Theater Hogescholen in Nederland bekend dat hij een richting Clowns wil initieren, binnen één van hun Scholen. Hun antwoord is: ‘Nee, Helaas.’ Onder clowns verstaat Kres een theatraal, tragi-komisch figuur, die zich bemoeit met onze wereld. Clowns in alle soorten, zoals mimische, muzikale, akrobatische clowns, of toneel-, dans-, circus- en film-clowns. Van hoogvliegers als Don Quijote tot laagvliegers als Sancho Panza. 

In 1993 richt Kres de Nederlandse Clowns Stichting op (zoals Bronk Stichting Nederlandse Pantomime begon), met de Nederlandse Clowns School als eerste project. Samen met studenten en docenten onderzoekt hij de clownsfiguur tot in haar diepste essenties. Wim Meuwissen (directeur Theater Hogeschool Utrecht) verricht de opening van de School in het gebouw De Liefde, waar de Amsterdamse Theater Hogeschool dans doceert. 

Het eerste schooljaar krijgt in 1994 haar finale in Italie, met optredens in het Osteria Theater bij Pian di Sco, en in het nabije stadje Figline.

12           In 1995 in Italie volgt Kres de troupe van Stefano Baratto naar het stadje Assisi (waar zij optreden op de pleinen). Geinspireerd componeert hij Don Q, een toneelstuk van 20 minuten (op hun lijf geschreven, Stefano als Don Quijote). Ze brengen Don Q uit, en toeren er 2 jaar mee door Italie. 

In Amsterdam werkt Kres het toneelstuk uit voor zichzelf, en voor de Nederlandse Clowns School. In 1996 voert hij in het Bellevue Theater zijn toneelstuk Te Vuur En Te Paard op (een eigenzinnige Don Quijote), waarin de profeet-dichter in hem krachtig doorkomt. Een kromme stok (door Stefano gezaagd uit één van zijn olijfbomen) dient Kres/Don Q als paard, stok en zwaard. 

‘Het is de Ene, Sancho, onze Kosmos, die Zich uitdrukt in 2 helften, in Godin en God. Zoals de 2 helften van mijn hersenen, de 2 billen van jouw kont.’ 

‘Mevrouw, ik ben weerloos in uw aanblik. De schittering van uw ziel is onweerstaanbaar. Dulcinea van Apeldoorn, mag ik u dienen, ik Don Quijote van Amsterdam, redder van de wanhopige figuur?’ 

13           In 1997 brengt Kres het tijdschrift Moderne Clowns uit (Jaap Koning grafisch ontwerp), en inspireert tot dialoog en samenwerking in het clownsveld. Zo heeft hij in Moderne Clowns een dialoog met Herman Verbeek (Belgisch acteur, Commedia dell’ Arte-docent aan Theater Hogeschool Arnhem), over hoge-status clowns, zoals een genie-figuur of ziener. De Commedia kan volgens Verbeek alleen een politieke rol vervullen tussen rijk (hoge status) en arm (lage status): clown en spiritualiteit is onmogelijk. Terwijl Kres juist de harts-clown introduceert, die zich bemoeit met de wereld, en onvoorwaardelijk liefheeft (onze hele mensheid, hele aarde, hele Kosmos). 

Hij houdt ook dialogen met top-artiesten uit het tragi-komische veld, met zijn studenten, docenten en genodigden als publiek. O.a. met Ton Lutz, Freek de Jonge, Peter Faber, Karel de Rooy (Mini/Maxi), Herman van Veen, Johnny Melville, Jango Edwards. De dialogen verschijnen in Moderne Clowns, inclusief foto’s. 

Met Ton Lutz creeert hij een masterclass: de Toneel-Clown. Er komt onvoldoende aanmelding.

14           Kres maakt met zijn studenten ook toneelstukken (als studies), onder meer zijn toneelstuk Ik Lach Mij Dood (waarin wordt opgevoerd dat ‘vele keren sterven tijdens je leven’ je leven in een gezonde ontwikkeling en op koers houdt). 

De TV maakt een portret van de pantomimespeler René Kres. 

In 1998 begint Kres Festival Moderne Clowns (in De Hallen in Oud West, waar zijn stichting intussen is gevestigd). De burgermeester van Oud West opent het Festival. Waarna Rob van Reijn op mimische wijze de estafette-stok van de pantomime aan Kres overdraagt. Met als doel om deze figuratieve kunst (aan de kant geblazen door de komst van de Moderne Mime in de jaren 80) weer aan te blazen. Jan wolff (toen nog directeur van de IJsbreker, later van Muziekgebouw aan het IJ) ondersteunt dit nieuwe, internationale Festival, zowel financieel als personeel. 

In de tijd van het Festival overlijdt één van Kres’ beste vrienden, Koert Smits (bestuurslid van zijn stichting). Kres treedt op bij de kist tijdens de begrafenis, en laat een bomvolle zaal huilen en lachen (in de geest van hun vriendschap, op verzoek van zijn vrouw). Er gaat een golf van pers door het land, inclusief TV. In Moderne Clowns initieert Kres de ‘ritual clown’, als een mogelijke clowns-specialisatie.  

15           In 1999 brengt Kres zijn toneelstuk Zalig Zijn De Dwazen uit, waarin de dichter-profeet in hem nog krachtiger doorkomt. 

‘Zalig zijn zij, die tegronde gaan aan onze maatschappij. Zij zijn de dapperen in de strijd, hun vlaggen wapperen van tederheid.’ 

‘Onze wereld schreeuwt om tederheid. Onze wereld schreeuwt om mij. Ik kom, wereld, ik kom. Om het virus van tederheid te verbreiden, over onze hele aarde.’ 

Opvallend is, dat het toneelstuk voor zijn 3 medespelers al lang af is. Zij willen ermee ‘on tour’, maar Kres niet. Er moet nog iets gebeuren, voelt hij. De anderen stappen eruit, en het dringt tot Kres door dat hij niet meer in een theater of toneelstuk wil optreden. Hij wil zich direct bemoeien met de wereld, vanuit zijn clowns-figuur, en droomt dat hij op zijn stok het theater uitrijdt, de straat op. Hij droomt een Optocht van Dwazen voor wereldvrede.  

16           In diezelfde tijd gebeurt er veel meer. Kres kan niet verder met zijn Nederlandse Clowns Lab, zijn onderzoek is voltooid. 2000 wordt het finale-jaar van Nederlandse Clowns School, Moderne Clowns (tijdschrift), en Festival Moderne Clowns. Eind 2000 is zijn stichting omgedoopt in Global Clowns, met als ondertitel: ‘for global peace’. 

Kres verliest al zijn medewerkers (zowel de clowns als de ‘organisatie’). Zoals dit ook gebeurde in 1980 met zijn Vredes Dorp, het Impuls-Lab in de provincie Groningen. Toen was Kres’ onderzoek ook voltooid, en schakelde hij naar een hoger plan (een zelf-gebouwd, experimenteel, ecologisch dorp van 50 huizen, voor wereldvrede, beginnend in caravans). De oorzaak lijkt bovenal te liggen in ‘for global peace’. Met andere woorden ‘in het feit, dat Kres gedreven is tot een missie voor wereldvrede, vanuit een innerlijke en mondiale noodzaak, en niet anders kan.’ ‘Met of zonder de anderen, hij schakelt naar een hogere versnelling, zo gauw het zijn tijd is.’ 

Door in Amsterdam ‘global’ te gaan (er wonen 200 volkeren) vindt Kres in korte tijd docenten voor Global Clowns School (afkomstig uit verschillende landen). Hij experimenteert met een Optocht van Dwazen voor wereldvrede, in de straten van Oud West. 

Dan valt Nederlands Jan Klaassen-speler Wim Kerkhove, als geroepen uit de lucht. Hij heeft een pauze nodig in zijn artistieke drang, wordt coordinator van Global Clowns School.
 
OPMAAT PROFEET-DWAAS

17           In 2002 richt Kres Global Clowns Troupe op, met clowns-figuren uit verschillende landen (waarvan enkelen ook docent zijn aan Global Clowns School). 

In de monumentale Hallen in Amsterdam West (Global Clowns is hier gevestigd) ziet hij een legende ontstaan (in de vorm van een Festival). Hij ziet een ‘Volkje van Dwazen voor wereldvrede’ (Global Clowns Troupe), waarvan hijzelf niet alleen initiator en artistiek leider is, maar ook als clownsfiguur de noodzakelijke Aanvoerder. Niet omdat hij zo graag wil schitteren, maar omdat hij móet schitteren. Omdat zijn 3-voudige talent voor dit Aanvoerderschap is gebouwd, en zich stap voor stap hiertoe heeft ontwikkeld (Kres: ‘Ons talent is onze verantwoordelijkheid en ons geschenk.’). 

18           In een historisch boek leest Kres over de legendarische, Europese Harlekijn-figuur. In de Middeleeuwen rijdt hij als Aanvoerder aan het hoofd van een Optocht door de straten, voor vrijheid, autonomie, originaliteit. In Oud Nederlands heet Harlekijn ‘Hellequin’, wat Hellekoning betekent, aanvoerder van duivels. Voor de dictatoriale, fundamentalistische Christelijke Kerk waren alle mensen duivels, die zich niet aan haar spelregels onderwierpen. Ontelbaren verloren hun leven op brandstapels, waaronder vele vrouwen. 

In hetzelfde boek leest Kres over Cervantes, die gevangen zit in Algerije, en verhalen hoort over de legendarische, Arabische dwaas-wijze Nasreddin Hodja, die hem diep raken. Dromend over Nasreddin en Harlekijn creeert Cervantes de figuur van Don Quijote. 

Ineens herkent Kres zijn eigen, autonome, originele ontwikkeling in een historische lijn. Dit treft hem tot in zijn merg, voedt en steunt  hem in zijn onmogelijke, noodzakelijke missie voor wereldvrede. ‘Ook onze huidige wereld schreeuwt om werkelijk volwassen aanvoerders.’    
  
19           In 2002 neemt Sihali Yalciner (Turks acteur/regisseur, speler Global Clowns Troupe, wonend in Amsterdam) Kres mee naar Turkije. Naar de stad Izmir, waar Yalciner 3K leidt (een grote theatergroep van jong talent, met veel kansarmen), en naar het stadje Karaburun in de heuvels aan zee (in de verte het Griekse eiland Lesbos), waar een voormalig olijf-fabriekje hun theater-lab en  commune-huis vormt. Zij experimenteren met de Optocht van Dwazen, zowel in Izmir als in Karaburun. De bevolking is uitgelaten (inclusief hun burgermeesters). Kres vindt hier zijn 3de thuis. 

Vanaf die tijd halen Kres en Yalciner de 3K-troupe elk jaar ook naar Amsterdam. Terwijl Yalciner Griekse tragedies en comedies met hen maakt (voor theaters en op straat), vormt 3K ook de basale troupe voor de Optocht van Dwazen in de komende jaren. In 2005 laat Kres hen met Yalciner met de boot uit Izmir naar Brindisi in Italie varen, voor Optochten met Stefano Baratto’s troupe bij Firence. 

Kres-Yalciner is een tandem. Zij introduceren zich (met knipoog) als Don Quijote en Nasreddin Hodja.

20           In Kres en Yalciner (beiden ook dichters) komen vele, historische lijnen samen, om omgevormd te worden voor onze huidige wereld en komende tijd. Niet alleen Cervantes, Don Quijote, Nasreddin Hodja en Harlekijn, maar o.a. ook de legendarische, mystieke Soefi-dichter Rumi (uit de Turkse, Arabische cultuur), die de Dans van de Wervelende Derwisjen maakt, en alle fundamentalisme overstijgt. Ook Homerus (de legendarische Griekse dichter) die in Izmir en Karaburun heeft geleefd. 

Asya Isik (bestuurdslid van Sihali’s 3K) inspireerde hartnekkig het stadsbestuur van Izmir tot de bouw van het Homerus Theater (een kopie van het antieke Ephesus Amphi-Theater), en het staat er nu, in de wijk Bornova. Isik is mede-oprichter van Karaburun’s Poetry Festival, waarin ook Yalciner en Kres optreden. 

Kres studeert als jongen op Apeldoorns Gymnasium Grieks en Latijn, leest Homerus, en kent West-Turkije als Klein Azie, dat met Griekenland en Italie de bakermat van onze Democratie vormt.

PROFEET-DWAAS OPGESTAAN

21           In 2003 maakt Kres (hij is bijna 60) een ontzaglijke gebeurtenis door, een vervulling voor hem zonder weerga. Zijn clowns-figuur breekt door naar de pantomimische figuur van een Profeet-Dwaas voor wereldvrede. De profeet rijdt op Stefano’s kromme stok, aan het hoofd van een Optocht van Dwazen, met 2 vingers afwisselend fluitend als een vogel en het V-teken makend, en een toespraak houdend waar mogelijk. 

Op 23 mei 2003, met hulp van Kerkhove, Yalciner, 3K, een Italiaanse delegatie, studenten en docenten van Global Clowns School, voert Kres (op een pleintje in Amsterdam Oud West) het Ontwaken Van De Profeet-Dwaas op.  Om daarna aan het hoofd van de Optocht van Dwazen spiralend over het plein te trekken, en door de straten te verdwijnen. 

De Profeet-Dwaas is geboren, is opgestaan. Kres’ 3voudige aanleg is een 3-eenheid geworden. Kres is aangekomen in het onontkoombare brandpunt van zijn totale leven. 

22           Na enig experiment voltooit de dichter-profeet de Toespraak van de Profeet-Dwaas: 

Mensen van alle volken, Sta mij toe dat ik spreek. Sta mij toe dat ik jullie uitnodig. Dat ik jullie uitnodig op de dansvloer van onze aarde.’ 

‘Mensen van alle volken, Ik nodig jullie uit om te dansen. Ik nodig jullie uit op de dansvloer van onze aarde, om onze droom te dansen. Om met ons allen onze mondiale droom te dansen. De droom van onze menselijke soort. De droom van ons hart.’ 

‘Mensen van alle volken, Ik ben gekomen, om jullie uit te nodigen. Volg mij.’

Kres schrijft zelf zowel de Nederlandse- als de Engelse versie, en in vertaling spreekt hij even later ook Italiaans en Turks. De Optocht van Dwazen voltrekt zich vele keren, vooral in en om Amsterdam, Istanbul, Ankara, Izmir en Karaburun. Maar ook in en rond Pescara en Firence in Italie. 
In 2006 experimenteert Kres met de Italiaanse Pulcinella-vertolker Bruno Leone (zoals Kerkhove de Nederlandse Jan Klaassen-vertolker is), zowel in Napels als in Amsterdam (‘Pulcinella rencontre Profeta Folle’). 

23           In 2006 zijn de Student Olympics in Izmir. Kres stelt het stadsbestuur voor om de Optocht van Dwazen te houden als finale: de Profeet-Dwaas met Yalciner’s 3K voorop, gevolgd door studenten uit de hele wereld, door het hart van de stad (gekromd rond de zee) voor wereldvrede. ‘Nee, Helaas.’ 

In hetzelfde jaar publiceert hij: Prophet-Fool (een voorstudie van zijn nieuwe boek). 

Jaap Koning (grafisch ontwerper o.a. van Moderne Clowns/tijdschrift en van Prophet-Fool) zegt: ‘Ik wil de Profeet-Dwaas fotograferen in landschappen’. Ze beginnen in de heuvels op de Veluwe (waar Kres als jongen is opgegroeid en toespraken hield), met verrassend resultaat. 

In 2007 werkt Kres aan zijn nieuwe boek bij zijn vriend (anthropoloog, schrijver, vogelkenner) Rob Mooser, aan de voet van de Pyreneen in Spanje, nabij Huesca. In die dagen verzamelt zich een troupe van 100.000 kraanvogels. Geholpen door Moosers’s kennis ziet Kres een metafoor voor wereldvrede. Het wordt één van de belangrijkste teksten van zijn boek (titel: Zie de Kraanvogels). Ook maakt Mooser foto’s van ‘Profeet-Dwaas in Pyreneen’. 

24           In 2008 publiceert Kres het eerste deel van Dans van de Profeet-Dwaas (dans met de pen/tekst, dans met de stok/foto’s). Ontwerper is Koning. 

In 2006 en 2007 zijn de Optochten van Dwazen door de straten van Amsterdam West gefilmd (in 2007 door Ayoub en Co). In 2008 trekt de Optocht (met dank aan Koning) voor het eerst ook door landschappen (De Veluwe, Bloemendaalse strand en duinen, vliegvelden Lelystad en Teuge, en in Turkije: zee en heuvels rond Karaburun). 

Sinds 2008 zijn film (Ayoub en Co) en fotografie (Koning en Co) een vast onderdeel van de werkwijze. Direct publiek is overbodig. De Optocht is voor de dansers een autonoom en volwaardig  ‘groeiproces naar wereldvrede’ (zowel innerlijk als onderling) . De basale focus wordt een wereldpubliek op internet. 

Eerst wordt gewerkt aan een digitale versie van het boek Dans van de Profeet-Dwaas, en aan een film over Profeet-Dwaas met Optocht van Dwazen, ‘experimenten met een nieuw voertuig’. 

25           Vast onderdeel (in Nederland) is ook de KLM-piloot Hans Nordsiek (clown geworden in het laatste schooljaar van Global Clowns School, 2003/4), met zijn 2de Wereld Oorlog, 2-zits, 2-dekker vliegtuigje (al of niet aan het hoofd van een zwerm van vliegtuigjes, zoals in 2008 bij vliegveld Lelystad). 

In 2009 wordt de Optocht op de Veluwe gefilmd, met een grote menigte. In de lucht vliegt Nordsiek een opwaartse spiraal voor wereldvrede. Kres stuurt in 2009 een concept naar Istanbul (in 2010 Culturele Hoofstad van Europa): ‘De Optocht van Dwazen op een brug over De Bosporus, in de lucht een zwerm vliegtuigjes, met Nordsiek aan het hoofd, en een theatraal Concert vooraf’. Ondertitel: ‘Turkije brugland voor wereldvrede’. Door misverstand komt het concept te laat. 

De Toespraak van de Profeet-Dwaas krijgt een 4de couplet: 

‘Mensen van alle volken, Onze tijd is gekomen. Wat onmogelijk was, is nu mogelijk. We ontsluiten onze droom van wereldvrede, in onszelf en in elkaar. Ons hart neemt de leiding over onze hele aarde. Onze menselijke soort wordt volwassen.’   

   
26           In 2010 worden het boek Dans van de Profeet-Dwaas en de film Profeet-Dwaas met Optocht van Dwazen voltooid (beide Engels/Nederlands). Dans van de Profeet-Dwaas kan een meesterwerk zijn, maar voor Kres is het boven alles een pamflet, waarin hij werkelijk oproept tot wereldvrede en een praktische weg wijst. 

De Turkse dichter Cevdet Yuceer (Izmir) begint het boek in het Turks te vertalen. 

Kres voelt een onweerstaanbare drang de figuratieve pantomime weer aan te blazen, als wereldtaal, voor wereldvrede. Hiervoor richt hij Pantomime Lab op, en begint O Pantomime te componeren, ‘pantomimisch zelfportret vanaf 1960’ oftewel ‘het ontstaan van de Profeet-Dwaas voor wereldvrede’. 

Pantomime Lab vormt een onderdeel van zijn nieuwe organisatie Fools Worldwide (een project van Global Clowns). O Pantomime wordt een duet. In 2011 begint hij te repeteren met Alexander Hijmans (in 2003/4 was Hijmans tegelijk met Nordsiek student aan Global Clowns School). 
Met Ayoub maakt Kres de website www.foolsworldwide.com, waarop Dans van de Profeet-Dwaas en de Optocht-Film vanuit elk land te beleven zijn. Een mijlpaal. 

OPMAAT MONDIALE ACTIE

27           In Karaburun, zomer 2011, verschijnt Tugay Basar uit Istanbul (virtuoos body-musician, en al jaren vriend). Hij wil door Kres ingewijd worden in de pantomime. Een fontijn van inspiratie komt vrij. Het dringt tot Kres door dat zijn Lab van Profeet-Dwaas met Optocht (in het kader met Yalciner) is voltooid. Hij schakelt door naar een hoger plan. Hiervoor besluit hij dat hij niet alleen in Amsterdam moet wonen, maar structureel ook in Istanbul. Zo dat Fools Worldwide en het onderdeel Pantomime Lab in beide steden zijn gevestigd. 

Sindsdien werkt hij zowel in Amsterdam aan O Pantomime (met Hijmans) als in Istanbul (met Basar). In dezelfde tijd werkt hij aan Prophet-Fool Diary, dat als blog/tijdschrift uitkomt, in samenhang met de website. Tijdschrift en toespraken (zoals voor Impuls in de jaren 70) zijn opnieuw noodzakelijk. Nu om op mondiale schaal een netwerk aan te blazen, een netwerk van ‘zwermen voor wereldvrede’. 

Kres voltooit zijn ABC-les Pantomime (waarin een halve eeuw ervaring is verwerkt). De les is basaal voor alle theatrale of rituele kunst, bovenal voor wereldvrede. 

28           Kres barst van inspiratie voor 2012. Hij schrijft René Kres Pantomimespeler sinds 1960, een mimisch zelfportret oftewel ‘het ontstaan van de Profeet-Dwaas’. Schrijft het concept voor een nieuwe film: ‘Ik span een koord, van Amsterdam naar Istanbul, hoog boven onze menselijke soort, om te dansen voor wereldvrede, vanuit een innerlijke en mondiale noodzaak.’ ‘Met zwermen van dwazen als vorm, en pantomime als wereldtaal.’ 

In maart 2012, in Istanbul, werkt hij aan versie 2 van zijn pantomime De Tandarts, met als ondertitel: ‘hoe de armen hun armoede en de rijken hun rijkdom overstijgen’. Ook werkt hij aan een Opera, op basis van een Pantomimisch Koor (voorlopige titel:  Te vuur en te Paard). Weer is de noodzakelijke volwassenwording van onze mensheid het hoofd-thema, omvattend ook het thema Vrouw-Man en Godin-God. 

29           Eind maart, op de Veluwe in Nederland, stroomt de noodzakelijke tekst in een paar uren tijd uit zijn pen, met als titel: ABC van onze Huidige Kosmos. De tekst wordt het brandpunt van de Opera, en van zijn nieuwe boek: Zang van de Profeet-Dwaas (dat bestaat uit alle teksten van de Opera, plus foto’s van het Pantomimische Koor, dat de Opera opvoert). 

Eind zomer 2012 schrijft zijn pen De Harde Bedding, ‘voor de verlossing van onze huidige mensheid’. De tekst ABC van onze Huidige Kosmos vormt hiervan het hart. De komst van Prophet-Fool Diary heeft hierop gewacht.

KRES-BRONK

30           Dit alles werpt een uitzonderlijk licht op de relatie van René Kres en Jan Bronk. Jan Bronk heeft als kind een horrelvoet, en wordt grondlegger van de pantomime in Nederland (in de jaren 50, 60, 70). Rob van Reijn heeft een hazenlip, en wordt het gezicht van de pantomime. Beiden vormen hun zwakte om tot kracht. Waar Bronk helaas vroeg sterft, leeft van Reijn in hoge ouderdom, nog steeds in actie. Hij zit ook sinds 2001 in het bestuur van Kres’ Stichting Global Clowns. 

Jan Bronk is eerst acteur, maar ziet dan de Franse film Les Enfants du Paradis (een meesterwerk in de jaren 50): het leven van de pantomime-speler Debureau uit de 19de eeuw. Bronk is verloren (zoals velen in vele landen), de film blaast de pantomime aan, en wordt een rage. De rest van zijn leven wijdt Bronk in totale overgave aan deze kunstvorm (waarbij hij zich, anders dan van Reijn, ook buiten de tragi-komische, figuratieve stijl ontwikkelt). 

Sinds Kres de figuratieve, tragi-komische pantomime opnieuw  aanblaast (de richting van Debureau, waarin Bronk en van Reijn meesters zijn), lijkt het geen toeval, dat Bronk uit de lucht valt in het 21 jarige leven van Kres in Apeldoorn, en hem inwijdt in de pantomime. ‘Hun dank aan elkaar is tijdloos.’

31           Kres beperkt zich echter niet tot de pantomime van Bronk en van Reijn, en schakelt naar een hoger plan, dat niet eerder bestond. Niet tijdens de beroemde Franse Mime uit de jaren 50, 60, 70 in Parijs (gevolg van de film), noch tijdens de beroemde Italiaanse Commedia dell’ Arte in de vorige eeuwen. Al die tijd wordt alleen de onvolwassenheid van de mens gespiegeld. Commedia en Pantomime brengen veel figuren voort (zoals Arlecino, Colombine, Pulcinella, Pierrot, Marceau’s Bip, van Reijn’s Maccus). Echter geen enkele volwassen figuur, die  onvoorwaardelijk liefheeft, wat (met overdrijving) niet minder komisch of hilarisch is. Ook Don Quijote is geen volwassen figuur. 

Kres’ creatie van de Profeet-Dwaas is in dit licht van een totaal andere orde, en een reusachtige sprong. Precies de sprong, waartoe onze huidige mensheid geroepen en genoodzaakt lijkt: werkelijk  volwassen worden, in de zin van onvoorwaardelijk liefhebben, onszelf, alle mensen van alle volken, onze hele aarde, onze hele Kosmos.   

  
32           De Profeet-Dwaas in Kres zegt: 

‘Onder dwazen versta ik alle mensen van alle volken, die vanuit hun hart leven of hiervan zwanger zijn. Alleen dwazen zijn in staat tot het onmogelijke: het ontsluiten van een massale, mondiale omvorming naar wereldvrede, door een netwerk te vormen van zwermen, onder vele namen, in de nu komende tijd, over onze hele aarde.’ 

Net als Bronk en van Reijn heeft ook Kres hiervoor een zwakte omgesmeed tot kracht. Machteloze tederheid (zoals in zijn toneelstuk Zalig zijn de Dwazen) wordt omgevormd tot een onvoorwaardelijke, humorvolle, oordeelloze, effectieve, belangeloze, liefdevolle daadkracht (vanuit een moeiteloze losheid), in de vorm van een Profeet-Dwaas voor wereldvrede, waarin hij zichzelf ziet als een noodzakelijke inspirator en katalysator voor onze huidige mensheid.

KLAAR VOOR ACTIE

33           Aan de vruchten kent men de boom, maar kent ook de boom zichzelf.

Kres is klaar, voelt hij, om de Heldendaden te verrichten, waarvoor hij gekomen is. In november 2012 begint hij zijn blog Prophet-Fool Diary, waarop hij René Kres Pantomimespeler sinds 1960 publiceert, en De Harde Bedding. Op de website www.foolsworldwide.com had hij al gepubliceerd Dans van de  Profeet-Dwaas en Profeet-Dwaas met Optocht van Dwazen. Website en blog zijn geschakeld, vullen elkaar aan, en vormen samen Fools Worldwide Uitgeverij.

Zijn publicaties vormen de vruchten, waarin hij zich op internet aan onze wereld kenbaar maakt. In de samenhang van deze 4 vruchten (het geheel overstijgt vergaand hun som) wordt Kres zichtbaar voor wie het voor mogelijk houdt. Nog vele publicaties zijn in de maak.

Alleen wat je voor mogelijk houdt, kun je zien.

Zijn complete toespraak tenslotte: 

‘Mensen van alle volken, Sta mij toe dat ik speek. Sta mij toe dat ik jullie uitnodig. Dat ik jullie uitnodig op de dansvloer van onze aarde.’ 

‘Mensen van alle volken, Ik nodig jullie uit om te dansen. Ik nodig jullie uit op de dansvloer van onze aarde om onze droom te dansen. Om met ons alle onze mondiale droom te dansen. De droom van onze menselijke soort. De droom van ons hart.’ 

‘Mensen van alle volken, Onze tijd is gekomen. Wat onmogelijk was, is nu mogelijk. We ontsluiten onze droom van wereldvrede, in onszelf en in elkaar. Ons hart neemt de leiding over onze hele aarde. Onze menselijke soort wordt volwassen.’

‘Mensen van alle volken, Ik ben gekomen om jullie uit te nodigen, op de dansvloer van wereldvrede. Volg mij.’   

7 opmerkingen:

  1. Ha René,ik ken je nog van Apeldoorn toen ik bij jullie (dus ook Paula en Kamille) logeerde
    met mijn zoon van 7.Hoe is het hen vergaan, je schrijft er niet over.
    En is je broer Richard die ik erg graag mocht nog met die duits-aandoende vrouw getrouwd??
    Martine van Dam, alias José van Duyn

    BeantwoordenVerwijderen
  2. hallo rene

    Ik zat op de clownsschool onder andere met jose sueters en camilla

    Ik wontmoette in Arnhem oude vriend van jou en ik wil als nar en dwaas in het theater iets gaan maken en dacht aan jouw woorden tijdens het jaar aan clownsschool. Mijn ziel wil zich openbaren vanuit de clown en wil mensen raken en dienstbaar zijn. Waar en hoe kan ik met je in contact komen, wie kan me helpen hiermee , mail of telefoon of.
    Groetjes
    irmgard van den Eijnden

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Je kunt mij vinden via mailadres
    arvore.irmgard@gmail.com

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Beste Rene,

    wil je me bellen op 0650485565, groet, Ruut

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Dag René. Door deze samenvatting over jou te lezen voel ik weer hoe ik in dezelfde levensstroom zit. Ik zal vooral doorgaan met mezelf zijn en voor anderen

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ben blij dit verhaal over jou te lezen lezen. Voel veel herkenning in mijn eigen beleving.Ga door met jezelf zijn. Dit doe ik ook.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Wat een bijzonder verhaal. In één adem uitgelezen. Ik woon in jouw dorp, al ruim 30 jaar. Groetjes van een bewonderaar.

    BeantwoordenVerwijderen